سمیه نوروزی, نویسنده در تجربه نگاری خارج از کشور

می خواهیم درباره یکی از معروف ترین و محبوب ترین عروسک های آمریکای شمالی صحبت کنیم. عروسک امریکن گرل یا به ترجمه فارسی همان دختر آمریکایی! اگر همین الان تصوری شبیه عروسک های کمرباریک، قدبلند و بی عیب و نقص باربی بی ذهنتان رسیده، پس این پست رو از دست ندید!

عروسک امریکن گرل

امریکن گرل عروسکی است که از سی سال پیش توسط کمپانی پلزنت در حال عرضه به بازار است. یکی از زیبایی های عروسک های امریکن گرل این است که ظاهری نگری را ترویج نمیدهد. در ویدیو زیر می بینید امریکن گرل عروسک هایی دارد ویلجر نشین، عصا به دست، عروسک های با پوست تیره، عروسک با موهای به رنگ های مختلف، و عروسک های کک مکی. در واقع بچه های آمریکای شمالی با تنوع ظاهری ای که دارند میتوانند یک عروسک شبیه خود را از میان عروسک های امریکن گرل پیدا کنند.

امریکن گرل در فیلم های کودکان

از سال ۲۰۰۴، کمپانی پلزنت مجموعه‌ فیلمی را نیز تحت همین عنوان امریکن گرل به طور سالانه پخش میکند. بعد از ۲۰۰۴ نیز، عروسک ها را با متعلقاتی شبیه شخصیت فیلم هایش وارد بازار میکند. موضوع فیلم های امریکن گرل چیست؟ ماجرای دخترهای رده سنی هشت تا یازده سال است که در زندگیشان، تصمیم های به نسبت سنشان، بزرگی میگیرند و با تلاش و پشتکار به موفقیت میرسند.

برای مثال در یکی از فیلم ها، دختر آمریکایی فیلم که همان حدود ده سال سن دارد در تابستان با دوستانش به دنبال راه اندازی یک کسب و کار است. ماجرای فیلم طوری جلو میرود که آخر فیلم میبینید، این دختر در مسابقات کیک پزی، جایزه گرفته است و با جایزه خود شیرینی پزی خانوادگیشان را احیا میکند.

در یک ماجرای دیگر، در مسابقات زیبایی آخر سال یک مدرسه، امریکن گرل تصمیم میگیرد به جای آماده کردن یک اجرای باله یا شعر خوانی، بیاید و دریبل های زیبایی با توپ بسکتبالش روی سن انجام دهد و بعد از خود دفاع کند و به حضار بگوید من عاشق توپ بسکتبالم هستم و میخواستم شما در این مسابقه، دریبل های مرا ببینید. و این دختر، در کنار سایر دخترهای مسابقه در بخش دیگری که رویاهای شرکت کنندگان مسابقه توسط حضار سنجیده و داوری میشود، خیلی با اعتماد به نفس میگوید میخواهد رییس جمهور آمریکا بشود. و بعد شروع به دفاع از رویای خود میکند و در آخر هم، جایزه زیبایی سال را از آن خود و تفکراتش میکند.

در یک فیلم دیگر، امریکن گرل که ورزش حرفه ای هم میکند، به دلیل یک سانحه در ورزش، دچار مشکل جسمانی ای میشود که نمیتواند ورزش دلخواهش را ادامه دهد، اما پس از مدتی، تصمیم میگیرد راه دیگری برای خودش پیدا کند و در نهایت، او هم مسیر موفقیتش را پیدا میکند.

خلاصه اینکه برخلاف باربی های ریخته در فروشگاه های ایران که در نمونه هایی که من دیدم باربی فقط به خودش و ظاهرش میرسید و اهل خوشگذرانی بود اینجا امریکن گرل ها برای کودکان آمریکای شمالی الگوی سخت کوشی و موفقیت هستند.

محصولات فرهنگی

باربی اینجا هم هست، یعنی باید باشد. اما خیلی کمتر از ایران. من حداقل در چند فروشگاه بزرگ تورنتو یک باربی پیدا نکرده ام. در ایران تقریبا میشود گفت فقط باربی هست. و ما یا خیلی کم، یا اصلا عروسک هایی مثل امریکن گرل نمیبینیم.

آیا تا به حال فکر کرده اید که ما کی و کجا در کدام فیلم، عروسک یا محصول فرهنگیمان به دختر ایرانی میگوییم “این را میبینی؟ این الگوی توست. ما تو را اینگونه میخواهیم” واقعا جای خالی همچنین عروسک هایی در ایران حس می شود.